ئەمڕۆ ئێمە لەو سەردەمەدا ناژین کە دەسەڵات لەڕێگەی میدیاوە “حەقیقەت” بشارێتەوە، بەڵکو سەردەمێکی ترسناکترە،  حەقیقەت هەیە، لە پاڵماندایە، دەیبینین، بەڵام ئەوەیە کە دەسەڵات دەستکاریکردووە. ئەو بە دوو شێوە کاردەکات؛ دروستکردنی حەقیقەت بەو شێوەیەی خۆی دەیەوێت، دروستکردنی درۆ، ئەمڕۆ خەڵک لەنێوان دوو بژاردەی کوشندەدان.

نۆڤێلێتی “وێڵی“ هه‌رچی ده‌کات به ڕیتم ده‌یکات، ڕیتمی زمان، ڕیتمی گێڕانه‌وه و پاشان سووان و داڕمانی مانا. سەرانسه‌ری ئەم نۆڤلێته، به مۆنۆلۆگیکی یه‌ک‌بین و بێ‌پشوو، له سێ به‌شدا خوێنه‌ر لوول ده‌داته ناو‌ خۆیه‌وه. که‌سێک لەسەر گۆڕێک، به‌رانبه‌ر به کێلێک دانیشتووه و ده‌یه‌وێت مردوو به مردوو، یان به خۆی، یان خۆی به مردوو، بناسێنێت/ نائاشنا و‌ نامۆ بکاته‌وه.

دوو وێنا- Zwei Darstellungen لەو پرسیارە سەرەکییە دەکۆڵێتەوە، کە چۆن دوو لە گرنگترین نووسەرانی ئەدەبیاتی جیهانی چەمکە بوونگەراییەکانی وەک تاوان، تۆبە و پاکبوونەوە و سزا لە بەرهەمەکانیاندا بەشێوەیەکی ئەدەبی دادەڕێژن. لەسەر بنەمای واتای مێژوویی، ئایینی، فەلسەفی و دەروونیی ئەم چەمکانە توێژینەوەکە شیکاری

ڕەخنەی سیاسیی ئەدەبیات پێمان دەڵێ ژانرەکان و شێوازەکان خاو و‌ خونسا نین، بەڵکوو هەڵگری بار و دەلالەتی سیاسین، بۆیە دەبێ بە وریاییەوە سەرنجی گەشە و داکشانی ژانر و شێوازه‌کان بدرێت. بۆ نموونە ناکرێت پێوەندیی ئاڵۆزی گه‌شه‌ی ڕیالیزمی دانیێل‌ دیفۆ و باڵزاک لە‌گەڵ سەرمایەداریی سه‌ره‌تایی و بورژوازی و ته‌نانه‌ت